|
|||||||||||||||||||||||
 |
|
 |
|||||||||||||||||||||
|
We współczesnym świecie nauka pozwala zbadać niemal wszystko, tak w kwestiach technicznych jak i w zagadnieniach społecznych. Aby jednak uzyskać interesujące badacza informacje, nie tylko musi on wiedzieć co chce zbadać, ale też w jaki sposób można te informacje zdobyć. Nauki społeczne dysponują szeroką gamą metod i technik, za pomocą których docierają do swoich respondentów i zbierają od nich interesujące dane. Poniżej przedstawiamy te metody i techniki, z których korzystamy najczęściej oraz które z naszej perspektywy są najskuteczniejszymi formami zbierania informacji dot. opinii, kondycji i preferencji poszczególnych grup docelowych. Zostały one pogrupowane według metod ilościowych, jakościowych oraz analitycznych. Badania terenowe służą zbieraniu materiału badawczego w ramach badań realizowanych w terenie lub za pośrednictwem telefonu przy zastosowaniu ilościowych i jakościowych metod badawczych. Respondenci biorący udział w badaniu terenowym lub telefonicznym realizowanym za pomocą technik wchodzących w ramy metod ilościowych, najczęściej udzielają odpowiedzi na pytania zamknięte, po czym odpowiedzi te są kumulowane, a uzyskane wyniki stanowią wartości procentowe czy średnie z całościowo zebranego materiału badawczego. W metodach ilościowych odpowiedzi badanych nie są interpretowane indywidualnie, lecz zbiorczo. Służy to prezentacji obiektywnych wyników badania oraz szczególnemu zachowaniu anonimowości poszczególnych respondentów. Są to też badania wykonywane na znacznych próbach, niekiedy obejmujących nawet całą populację grupy badanej. Służy to osiągnięciu jak najwyższej reprezentatywności wyników. Metody jakościowe pozwalają natomiast na uzyskanie rozwiniętych opinii wśród interesującej nas grupy respondentów. Chodzi w nich o uzyskanie swobodnych, szczerych wypowiedzi na analizowany temat. Często metody te stosowane są dla uzyskania wypowiedzi eksperckich wśród specjalistów w ramach określonego tematu. Metody te bazują w dużej mierze na spontanicznych wypowiedziach, często opartych o skojarzenia. Stanowią cenne źródło wiedzy, nieograniczonej kafeterią możliwych wypowiedzi. Nie są też ujmowane w postaci liczbowej. Wypowiedzi na tzw. pytania otwarte mogą jedynie zostać skategoryzowane, co służy konstruowaniu ogólnych powtarzalnych tez, wynikających z wypowiedzi różnych respondentów. Poniżej zaprezentowano opis technik badawczych wykorzystywanych w badaniach terenowych oraz opis technik wchodzących w jego zakres: Wywiad telefoniczny CATI | CAWI wywiad przeprowadzany za pośrednictwem internetu |
Bezpośredni wywiad kwestionariuszowy F2F | Ankieta audotyryjna |
Test halowy | Iindywidualny wywiad pogłębiony IDI |
Zogniskowany wywiad grupowy FGI | Obserwacja uczestnicząca |
Mystery shopping
Wywiad telefoniczny CATI (COMPUTER-ASSISTED TELEPHONE INTERVIEW). Wywiad telefoniczny jest prowadzony w podobny sposób co wywiad kwestionariuszowy, ale za pośrednictwem telefonu. Zaletą tej techniki badawczej jest realizacja dużej liczby wywiadów w krótkim czasie. Narzędziem badawczym jest kwestionariusz wywiadu telefonicznego wprowadzony do oprogramowania CATI. Osobą przeprowadzającą wywiad jest teleankieter, który zaznacza odpowiedzi respondentów w programie komputerowym, który automatycznie przetwarza je do bazy danych. Ponadto, podczas realizacji wywiadów telefonicznych zawsze istnieje możliwość wglądu do powstającej bazy danych. Dodatkowym atutem tej techniki badawczej jest pełna kontrola pracy ankieterów poprzez rejestrację wywiadów telefonicznych. W kwestionariusze wywiadów telefonicznych można wkomponować elementy badań jakościowych w postaci pytań otwartych i półotwartych. Podczas realizacji badań telefonicznych przestrzegamy kilku podstawowych zasad etycznych obowiązujących badaczy. Naszym obowiązkiem jest dochowywanie bezwzględnej wierności branżowym standardom: ESOMAR i PKJPA, respektowanie ustawowych obostrzeń bezpieczeństwa danych osobowych. Wykorzystanie komputera jako wsparcia dla telankietera, daje szerokie możliwości rozbudowywania kwestionariusz wywiadu. Takie narzędzia umożliwiają m.in.:
Badania telefoniczne wspierane są realizowane na platformie Cadas
ZA CIEBIE ZADZWONIMY DO TYSIĘCY OSÓB! Wywiady telefoniczne za pomocą komputera! CBS Ultex Ankieter Sp. z o.o. dysponuje studiem Call Center wyposażonym w nowoczesny system CATI (Computer Assisted Telephone Interview) wykorzystywany w badaniach telefonicznych.
Przebieg badania CATI Badania CATI charakteryzują się, dzięki wspomaganiu komputerowemu, pełną kontrolą i planowością każdej czynności badawczej. Do oprogramowania CATI wprowadzana jest baza danych z numerami telefonów respondentów oraz z innymi wcześniej zebranymi o nich informacjami. W sposób losowy oprogramowanie dystrybuuje numery telefonów respondentów do teleankieterów oraz na monitorze wyświetla kolejne pytania kwestionariusza wywiadu. Osoba przeprowadzająca wywiad zaznacza odpowiedzi respondentów w programie komputerowym. Każda zebrana informacja automatycznie przekazywana jest do bazy danych. W trakcie realizacji badania możliwe jest stosowanie skomplikowanych filtrów ze względu na różne podgrupy w obrębie próby badawczej lub ze względu na wcześniejsze odpowiedzi badanych. W sytuacji braku czasu respondenta, umawiana jest rozmowa telefoniczna w innym, odpowiadającym respondentowi dniu czy porze dnia. W umówionym terminie dowolny teleankieter otrzymuje polecenie wykonania telefonu z wskazanym respondentem. W ten sposób maksymalizowane jest poziom dotarcia do respondentów. Zalety badań telefonicznych CATI:
Ograniczenia wywiadów telefonicznych CATI:
Techniki badawcze realizowane w studium CATI:
CAWI wywiad przeprowadzany za pośrednictwem internetu (COMPUTER ASSISTED WEB INTERVIEWS) jest nowoczesną i bardzo szybko rozwijającą się technika badawczą. Realizacja badania odbywa się przy pomocy ankiety umieszczonej na stronach www, lub linka do ankiety wysyłanego drogą mailową. Ankieta działa we wszystkich popularnych przeglądarkach internetowych. Każdy z respondentów otrzymuje indywidualny kod dostępu, który umożliwia wejście na stronę internetową zawierającą ankietę, wypełnienie jej i wysłanie do bazy danych. Ankieta internetowa gwarantuje respondentom pełną anonimowość, gdyż nie wymaga osobistego kontaktu, ani wykorzystywania danych osobowy umożliwiających identyfikację respondenta. Ankieta internetowa jest coraz bardziej popularnym rozwiązaniem w badaniach, w których ważne jest pozyskanie zaufania respondentów, którzy przed monitorem własnego komputera czują się swobodniej i tym samym, ich odpowiedzi są szczere i nieskrępowane niczyją obecnością (np. badanie dotyczące polityki personalnej w zakładzie pracy). Technikę tę rekomendujemy w sytuacji gdy dostępne są adresy mailowe grupy badanej, np. do pracowników i współpracowników firmy czy instytucji czy uczestników danego szkolenia. Natomiast w sytuacji, gdy Zleceniodawca nie posiada bazy respondentów, wśród których przeprowadzić chce badanie, polecamy realizację badania telefonicznego, dzięki czemu unika się efektu ankiet uzupełnianych przez tak zwanych „panelistów”, którzy cyklicznie wypełniają internetowe ankiety, przez co może dojść do skrzywienia uzyskanych wyników. W sytuacji, gdy znana jest baza respondentów oraz dostępne są ich adresy e-mailowe, kwestionariusz ankiety przesyłany jest na prywatną skrzynkę elektroniczną respondenta. Wcześniej respondenci są informowani o realizowanym badaniu oraz proszeni o wypełnienie kwestionariusza i odesłanie go na podany adres e-mail. Także w tym wypadku udzielone odpowiedzi są traktowane w sposób zbiorczy, w celu zachowania zasady anonimowości. Badanie tą techniką polecane jest m.in. w przypadku badania klimatu organizacyjnego wewnątrz firmy, instytucji.
Bezpośredni wywiad kwestionariuszowy F2F (FACE-TO-FACE). Technika badań ilościowych, która polega na wypełnieniu kwestionariusza ankiety przez ankieterów, którzy nawiązują bezpośredni kontakt z respondentem (face-to-face), najczęściej w jego miejscu zamieszkania bądź pracy. Narzędziem badawczym jest standaryzowany kwestionariusz wywiadu, który zawiera identyczną listę pytań wraz z kafeterią odpowiedzi. Ankieterzy zadają pytania oraz osobiście wypełniają kwestionariusze wywiadu zgodnie z podaną odpowiedzią. Dzięki obecności ankietera, respondent ma możliwość zadania pytań, rozwiania wątpliwości. Dodatkowym ułatwieniem jest karta respondenta - kafeteria możliwych odpowiedzi na dane pytanie zamknięte, którą respondent widzi przed sobą. W kwestionariusze wywiadu można też wkomponować elementy badań jakościowych w postaci pytań otwartych i półotwartych. W celu zwiększenia skuteczności dotarcia do respondentów, przed rozpoczęciem badania w terenie można wystosować listy intencyjne do potencjalnych respondentów, w których zawarta jest informacja o przeprowadzaniu badania, o możliwej wizycie ankietera oraz prośba o życzliwe jego przyjęcie i udzielenie odpowiedzi na pytania. Ankieterzy przeprowadzający wywiady są odpowiednio wyszkoleni. W celu zapewnienia bezpieczeństwa respondentom, zawsze są wyposażeni w identyfikator oraz upoważnienie z firmy badawczej. Dzięki temu, każdy respondent ma możliwość sprawdzenia tożsamości ankietera, weryfikację zgodności jego danych z dowodem osobistym.
Ankieta audotyryjna. Technika badań ilościowych, polegająca na samodzielnym wypełnieniu kwestionariusza ankiety przez respondentów zgromadzonych w pomieszczeniu, stanowiąc audytorium (np. w sali konferencyjnej, w sali wykładowej lub szkolnej, w kinie, itp.) Wszystkie badane osoby mają zagwarantowaną anonimowość udziału w badaniu - wypełnione ankiety osobiście zbierane są przez badacza sprawującego pieczę nad prawidłowym przebiegiem badania, służącego pomocą w razie pytań uczestników spotkania. Dzięki anonimowemu charakterowi badania, ankietę audytoryjną stosuje się często w badaniach pracowniczych (np. w badaniu wizerunku wewnętrznym firmy), a także w badaniach prowadzonych z uczniami szkół (np. badanie planów edukacyjnych młodzieży klas maturalnych). Cechą charakterystyczną tej techniki jest standaryzacja warunków przeprowadzenia wywiadu - w tym samym miejscu i w tym samym czasie. Próba badawcza może być obszerna, ponieważ poprzez ankietę audytoryjną można skonsultować się z bardzo dużą liczbą osób w krótkim czasie.
Test halowy. Metoda badań ilościowych, której głównym celem jest testowanie postrzegania produktu, reklamy, rozumienia treści instrukcji, itp. Badanie przeprowadzone jest w specjalnie wyznaczonym miejscu (np. w sali konferencyjnej, w hali, w kinie), co daje możliwość realizacji badania na dużej liczbie osób w stosunkowo krótkim czasie. Narzędziem badawczym jest ankieta, samodzielnie wypełniana przez respondentów. Test halowy pozwala na nieustanną obserwację uczestników badania.
Indywidualny wywiad pogłębiony IDI (IN-DEPTH-INTERVIEW). Technika badań jakościowych. Badanie polega na wywiadzie pogłębionym przeprowadzonym z pojedynczymi osobami, rejestrowanym audio. W rozmowie nie biorą udziału osoby trzecie, które mogłyby wpłynąć na odpowiedzi badanego, chyba że jest to zabieg celowy, w przypadku tzw. diad lub triad. Inną formą techniki IDI jest wywiad swobodny, polegający na luźnej, swobodnej rozmowie z respondentem, którą nie kieruje żaden scenariusz czy plan rozmowy. Podczas takiego wywiadu ważny jest jedynie cel wywiadu oraz temat, który narzuca badacz. Rola osoby przeprowadzającej wywiad głównie sprowadza się do słuchania wypowiedzi, respondent ma całkowitą swobodę wypowiedzi. Wywiady swobodne mają zazwyczaj charakter rozpoznawczy. Są też najczęściej stosowane w pierwszej fazie badania, w sytuacji gdy obszar badawczy jest mało znany lub występują trudności w sformułowaniu problemów badawczych (wątków interesujących klienta). Pokrewnym tej technice jest wywiad ekspercki, stanowiący odmianę IDI realizowaną wśród ekspertów i specjalistów w danej dziedzinie. Wywiad taki musi być prowadzony przez doświadczonego i obeznanego w badanych zagadnieniach moderatora, który będzie potrafił poprowadzić rozmowę z wysokiej klasy specjalistą w taki sposób, aby uzyskać szeroki wachlarz eksperckich opinii.
Zogniskowany wywiad grupowy FGI (FOCUS GROUP INTERVIEW). Technika badań jakościowych. Badanie polega na dyskusji, prowadzonej przez moderatora w grupie celowo dobranych osób (od 6-10), rekrutowanych na podstawie wcześniej przyjętych kryteriów. Możliwe jest przeprowadzenie „Focusa” również w tzw. minigrupie (do 4 osób), w sytuacji szczególnie skomplikowanego tematu spotkania lub gdy kameralne grono sprzyjać będzie bardziej otwartym wypowiedziom. Wywiad przeprowadzany jest w specjalnie przystosowanym pomieszczeniu „ fokusowni”, z lustrem weneckim pozwalającym na bezpośrednią obserwacje uczestników dyskusji przez Klienta. Rozmowa jest „zogniskowana” wokół określonego tematu, podczas którego zachodzą procesy grupowe. Uczestnicy nawzajem wpływają na swoje wypowiedzi, opowiadają o swoich doświadczeniach, weryfikują się wzajemnie, wspólnie dochodzą do wniosków. Wywiad grupowy jest procesem niezwykle twórczym i kreatywnym, przypomina często tzw. "burzę mózgów" na określony temat. Narzędziem badawczym jest scenariusz wywiadu zawierający szczegółowe problemy badawcze - zagadnienia ważne z punktu widzenia celów Klienta. Zebrany materiał poddawany jest analizie jakościowej, dzięki której Klient ma możliwość poznania interesujących wątków wypowiedzi badanych osób, wzbogaconych wieloma cytatami.
Obserwacja uczestnicząca. Metoda badań jakościowych, polegająca na obserwowaniu przez badacza zachowań badanych w ich naturalnym środowisku (np. klientów, pracowników działu obsługi klienta, uczestników jakiegoś zdarzenia). Badacz obserwuje sytuację i jednocześnie ją współtworzy, jest aktywnym uczestnikiem, przyjmuje określoną rolę (np. klienta, nabywcy, pacjenta, kontrahenta), nawiązuje bezpośredni kontakt z obserwowanymi osobami, zadaje pytania, bierze udział w rozmowie, tym samym wpływa na zachowanie obserwowanych osób. Obserwacja może być również wspomagana takimi elementami jak fotografia, zebranie udostępnionych dla klientów ulotek, folderów, itp. Narzędziem badawczym jest arkusz obserwacji, a zebrany materiał poddawany jest analizie jakościowej.
Mystery shopping. Technika badań jakościowych, "Tajemniczy klient". Procedurę Mystery Shopping stosuje się najczęściej dla uzyskania informacji pozwalających na ocenę postępowania personelu wobec klientów. Technika ta stanowi połączenie obserwacji uczestniczącej i wywiadu, ponieważ zakłada "wcielenie się" ankietera w rolę klienta. Realizowana jest zarówno w terenie, podczas gdy tajemniczy klient spotyka się bezpośrednio z obsługą, jak i telefonicznie, gdy prowadzona jest rozmowa według wcześniej określonego scenariusza (Mystery Calling). Symulowane kontakty w ramach MS i MC zostają rejestrowane, a następnie gruntownie analizowana w celu poprawy zachowań pracowników z punktu widzenia wizerunku firmy, jak również zwiększenia jakości i efektywności oferowanych usług. Zazwyczaj ocenie podlegają następujące aspekty zachowania personelu: czas oczekiwania na załatwienie określonej sprawy, warunki oczekiwania, uprzejmość wobec klienta, kompetencja działania, chęć udzielenia pomocy, kompletność udzielonej informacji.
Przy nagromadzeniu dostępnych danych zastanych, raportów, informacji, opracowań niezwykle przydatne są wszelkie techniki analityczne, które wspomagają proces interpretacji występujących już danych. Badawcze posługują się tutaj danymi reprezentatywnymi dla danej populacji czy regionu, oraz faktycznymi przypadkami opisanymi w literaturze. Metody analityczne wykorzystywane są tak w analizach ilościowych jak i ilościowych. Poniżej przedstawiono wybrany pakiet technik najczęściej wykorzystywanych w badaniach społecznych i naukowych. Desk research | Analiza treści | Case study | Analiza wskaźnikowa | Benchmarking | Mapowanie
Desk research. Analiza źródeł wtórnych to poszukiwanie informacji, które już istnieją. Często polega ona na analizie danych zgromadzonych przez inne podmioty. Podstawę analizy desk research stanowią ustawy, akty prawne, dokumenty statystyki publiczne, sprawozdania, analizy i publikacje, roczniki statystyczne etc.
Analiza treści to technika badawcza stosowana w naukach społecznych. Polega na analizie pojęć i stwierdzeń wykorzystanych w dostępnych materiałach i dokumentach. Służy budowaniu poglądu na temat sposobu ujmowania danego problemu czy zagadnienia w źródłach publikowanych dla szerszego użytku. Obejmuje swym zakresem nie tylko publikacje. Coraz szersze zastosowanie znajduje w Internecie, na poziomie analizy artykułów, raportów, reportaży, forów internetowych.
CASE STUDY (analiza przypadku, studium przypadku) to analiza pojedynczego przypadku, tj. szczegółowy opis, zazwyczaj rzeczywistego przypadku, pozwalający wyciągnąć wnioski co do przyczyn i rezultatów jego przebiegu oraz danego modelu biznesowego, cech rynku, uwarunkowań technicznych, kulturowych, społecznych itp. Celem studium przypadku jest pokazanie koncepcji wartych skopiowania, jak i potencjalnych błędów, których należy unikać.
Analiza wskaźnikowa to technika będąca formą analizy statystycznej. Technika ta stanowi swoisty sposób interpretacji danych zebranych w badaniach, głównie ilościowych, które podlegają m.in. opracowaniu, przekształceniu i grupowaniu. Zastosowanie tej metody umożliwia przeprowadzenie diagnozy i porównanie badanych zjawisk. Analiza wskaźnikowa pozwala na dokonanie kompleksowej analizy problemów badawczych poruszanych w projekcie, oraz pogłębienie poruszanych zagadnień.
Bechmarking to technika, która pozwala na dokonanie porównania pomiędzy podobnymi zjawiskami, czy podmiotami badawczymi, a przede wszystkim umożliwia wskazanie tych spośród nich, które posiadają najwyższą pozycję w rankingu, stanowiąc tym samym istotną podstawę do porównywania, oraz tych, których sytuacja jest najsłabsza.
Mapowanie jest interdyscyplinarną techniką wizualizacji wyników. Jest znakomitym narzędzie służącym analizie porównawczej sytuacji w różnych obszarach. Wykorzystywane może być w celu opisu i diagnozy aktualnej sytuacji np. na rynku pracy, sytuacji społeczno-demograficznej. Może obrazować dynamiki zmian. Mapowanie może zostać też wykorzystane jako narzędzie wspierające formułowanie prognoz i rekomendacji dotyczących przyszłej sytuacji w obrębie analizowanych kwestii.
|
|||||||||||||||||||||||
 |
 |
||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||
